ਵਰਨਰ ਹੇਜ਼ਨਬਰਗ ਨੂੰ ਕੁਆਂਟਮ ਮਕੈਨਿਕਸ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਮੋਢੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਵਰਨਰ ਕਾਰਲ ਹੇਜ਼ਨਬਰਗ ਦਾ ਜਨਮ ਜਰਮਨੀ ਦੇ ਸ਼ਹਿਰ ਵਰਜ਼ਬਰਗ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸ ਨੂੰ 1932 ਵਿਚ ਨੋਬਲ ਪੁਰਸਕਾਰ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਵਰਨਰ ਹੇਜ਼ਨਬਰਗ ਨੇ ਇਕ ਸਿਧਾਂਤ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਜਿਸ ਨੂੰ ਕਿ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਚ ਅਨਸਰਟੇਨਿਟੀ ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਚ ਇਸ ਦਾ ਸ਼ਬਦੀ ਅਰਥ ਅਨਿਸ਼ਚਿਤਤਾ ਹੈ।
ਅਨਿਸ਼ਚਿਤਤਾ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤ ਦੀ ਸਰੀਰਕ ਧਾਰਣਾ
ਇਸ ਸਿਧਾਂਤ ਬਾਰੇ ਜਾਣਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲੋਂ, ਇਹ ਜਾਣਨਾ ਜਰੂਰੀ ਆ ਕਿ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਕ ਪਦਾਰਥਕ ਵਸਤੂ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਅਸੀਂ ਪਤਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਪਦਾਰਥਕ ਵਸਤੂ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਜਾਂ ਇੰਝ ਕਹਿ ਲਵੋ ਕਿ ਇਕਾਈ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਨ ਲਈ, ਸਾਨੂੰ ਇਕਾਈ ਨੂੰ ਵੇਖਣ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋਣਾ ਪਵੇਗਾ। ਅਤੇ ਇੱਥੇ ਹੁਣ ਸਾਨੂੰ ਰੌਸ਼ਨੀ ਦੀ ਲੋੜ ਪਵੇਗੀ। ਜਦੋਂ ਰੌਸ਼ਨੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਵਸਤੂ ਤੇ ਪੈਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਹ ਉਸ ਵਸਤੂ ਦੇ ਉਪਰ ਪਹੁੰਚ ਕੇ ਖਿੰਡ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਤੇ ਪ੍ਰਤੀਬਿੰਬਿਤ ਰੋਸ਼ਨੀ ਸਾਡੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਵਿਚ ਦਾਖਲ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਜ਼ਿਕਰ ਕਰਨਾ ਜਰੂਰੀ ਹੋਵੇਗਾ, ਕਿ ਜਦੋਂ ਰੌਸ਼ਨੀ ਵਸਤੂ ਦੇ ਉਪਰ ਪਹੁੰਚਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਰੌਸ਼ਨੀ ਦੇ ਫੋਟੋਨਜ਼ ਉਸ ਵਸਤੂ ਤੇ ਉੱਪਰ ਸਟਰਾਇਕ ਕਰਨਗੇ ਭਾਵ ਚੋਟ ਕਰਨਗੇ। ਹੁਣ, ਜੇ ਵਸਤੂ ਵੱਡੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸਦੀ ਸਥਿਤੀ ਅਤੇ ਵੇਗ ਸਟਰਾਇਕ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਫੋਟੋਨਜ਼ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਬਦਲਨਗੇ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਇਕੋ ਸਮੇਂ ਉਸ ਵਸਤੂ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਅਤੇ ਗਤੀ ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਨਾ ਸੰਭਵ ਹੋਵੇਗਾ।
ਪਰ ਮਾਈਕਰੋਸਕੋਪਿਕ ਆਬਜੈਕਟ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਇਲੈੱਕਟ੍ਰੋਨਜ਼ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿਚ ਸਟਰਾਇਕ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਫੋਟੋਨਜ਼ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿਚ ਬਦਲਾਵ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਹਿਣ ਤੋਂ ਭਾਵ ਇਲੈੱਕਟ੍ਰੋਨ ਆਪਣੇ ਨਿਰੀਖਣ ਲਈ ਵਰਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਇਕ ਫੋਟਨ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਕਾਰਨ ਆਪਣੇ ਮਾਰਗ ਅਤੇ ਗਤੀ ਵਿਚ ਬਦਲਾਅ ਕਰ ਲੈਂਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਸੂਖਮ ਕਣਾਂ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਮਾਪਣ ਲਈ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਬਹੁਤਾ ਕੰਮ ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਗਤੀ ਵਿਚ ਤਬਦੀਲੀ ਲਿਆਉਂਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਲਈ ਇਕੋ ਸਮੇਂ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਸੂਖਮ ਆਬਜੈਕਟ ਦੀ ਸਹੀ ਸਥਿਤੀ ਅਤੇ ਰਫ਼ਤਾਰ ਨੂੰ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਨਾ ਸੰਭਵ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਹਾਲਾਂਕਿ, ਸਾਡੀ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ, ਇਸ ਸਿਧਾਂਤ ਦੀ ਕੋਈ ਖਾਸ ਮਹੱਤਤਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਇਸ ਲਈ, ਕਿਉਂਕਿ ਅਸੀਂ ਆਪਣੀ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿਚ ਸਿਰਫ ਵੱਡੀਆਂ ਵਸਤੂਆਂ ਨੂੰ ਹੀ ਵੇਖਦੇ ਹਾਂ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਸਤੂਆਂ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਅਤੇ ਵੇਗ ਦਾ ਸਹੀ ਨਿਰਧਾਰਣ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਆਬਜੈਕਟ ਅਤੇ ਮੇਜ਼ਰਿੰਗ ਡਿਵਾਈਸਿਸ ਦੇ ਆਪਸੀ ਤਾਲਮੇਲ ਦੌਰਾਨ, ਸਥਿਤੀ ਅਤੇ ਵੇਗ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ ਬਹੁੱਤ ਘੱਟ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ਵਰਨਰ ਹੇਜ਼ਨਬਰਗ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤ ਮੁਤਾਬਿਕ, ਸੂਖਮ ਕਣਾਂ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਅਤੇ ਗਤੀ ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਇਕੋ ਸਮੇਂ ਨਿਰੋਲ ਸ਼ੁੱਧਤਾ ਨਾਲ ਮਾਪਣਾ ਸੰਭਵ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਅਤੇ ਇੱਥੇ ਇਹ ਵੀ ਦੱਸਣਾ ਜਰੂਰੀ ਹੋਵੇਗਾ, ਕਿ ਇਹ ਅਨਿਸ਼ਚਿਤਤਾ ਦੁਰਲੱਭ ਜਾਂ ਸ਼ੁੱਧ ਤਕਨੀਕਾਂ ਦੀ ਘਾਟ ਕਾਰਨ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਬਲਕਿ ਇਹ ਇਸ ਤੱਥ ਦੇ ਕਰਕੇ ਹੈ, ਕਿ ਸੂਖਮ ਕਣਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨ ਕੀਤੇ ਬਗੈਰ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਨਿਰੀਖਣ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ।
0 Comments
ਕੀ ਤੁਹਾਡਾ ਕੋਈ ਸਵਾਲ ਹੈ? ਤੁਸੀਂ ਹੇਠਾਂ ਕੁਮੈਂਟ ਬਾਕਸ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਸਵਾਲ ਪੁੱਛ ਸਕਦੇ ਹੋ।
ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣਾ ਲੇਖ ਜੋ ਤੁਸੀਂ ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਵਿਸ਼ੇ ਬਾਰੇ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਉਸ ਨੂੰ ਇਸ ਬਲੌਗ ਵਿਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕਰਵਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ?, ਤੁਸੀਂ ਆਪਣਾ ਲੇਖ ਸਾਨੂੰ ਮੇਲ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ।
[email protected]